تیرچه یکی از اجزاء ساختمانی پر کاربرد در صنعت ساخت و ساز است. تیرچه‌ها دارای انواع مختلفی هستند و هر کدام الزامات طراحی مخصوص به خود را دارند. یکی از انواع تیرچه، تیرچه فلزی با جان باز است که به خاطر مزایایی که در زمان ساخت دارد، مورد توجه طراحان قرار گرفته است.

این تیرچه‌ها توانایی انتقال بار سقف به دو انتهای خود را دارند و بارهای موجود را به طور یکنواخت به تکیه‌گاه‌ها منتقل می‌کنند. برای اجرای تیرچه فولادی با جان باز در سازه‌ها و ساختمان‌ها، باید متناسب با باری که بر روی آنها اعمال می‌شود، فاصله بین دو تیرچه را محاسبه کرده و در زمان اجرا این فاصله به طور دقیق در نظر گرفته شود. در صورتی که الزامات طراح سازه به طور کامل رعایت شود، این نوع از تیرچه می‌تواند مقاومت خوبی داشته باشد و بارهای وارد شده را به خوبی تحمل کند.

این تیرچه‌ها دارای یک تسمه در بال تحتانی و یک نبشی در بال فوقانی هستند و با استفاده از میلگردی که متناسب با طراحی تیرچه خم می‌شود در جان محکم شده که ترکیب این تسمه و نبشی و میلگردها مقاومت بالایی را ایجاد می‌کند که می‌تواند بارهای مختلف وارد شده به سقف را به پایه‌ها انتقال دهد.

نحوه اجرای تیرچه فلزی با جان باز

فواصل خالی میان تیرچه فلزی با جان باز به وسیله مواد مختلفی که دارای وزن کمی هستند، پوشش داده می‌شوند. مواد به کار رفته در این نوع از سقف، انواع مختلفی دارند و در هر سازه بنا به طراحی مورد استفاده قرار می‌گیرند. بلوک‌های سیمانی، طاق ضربی، قالب‌های پلی‌استایرن و قالب‌های موقت فولادی کامپوزیت که با استفاده از مواد سبک پر می‌شوند، در فواصل خالی بین تیرچه‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند.

در هر سازه، فاصله میان دو تیرچه متفاوت است و نسبت به نوع کاربری ساختمان و وزنی را که سقف باید تحمل کند، این فاصله‌ها تعیین می‌شوند. معمولا فاصله از 100 سانتی متر بیشتر نخواهد بود و قرار دادن تیرچه‌ها در فاصله بیشتر از 100 سانتی متر توصیه نمی‌شود. هر قدر باری که سقف باید تحمل کند بیشتر باشد، فاصله بین دو تیرچه فلزی با جان باز را کمتر در نظر می‌گیرند تا بتواند تحمل کافی بارهای وارد شده را داشته باشد.

بعد از قرار دادن مصالح پر کننده بین دو تیرچه، بتن ریزی سقف انجام می‌شود. بتن ریزی باید کمتر از 4 سانتی متر ضخامت نداشته باشد. در صورت بتن ریزی با ضخامت کمتر از 4 سانتی متر، کف به اندازه کافی مقاومت نخواهد داشت و در اثر عوامل مختلف، امکان ترک خوردن آن بالا خواهد بود. بتن با ضخامت کم به راحتی از هم گسیخته می‌شود و از کیفیت سقف کاسته خواهد شد. در جاهایی که احتیاج به مقاومت بیشتر است، بتن ریزی با ضخامت 10 سانتی متر هم انجام می‌شود. بتن ریزی ضخیم از تخریب بتن در حین اجرای عملیات ساختمانی جلوگیری می‌کند و در اثر عبور دادن مصالح از روی سقف، هیچ آسیبی به بتن وارد نخواهد شد.

تیرچه فلزی با جان باز در زمان قرارگیری در جای خود و قبل از بتن ریزی، نیازی به شمع نگهدارنده ندارد و به راحتی می‌تواند وزن خود و بتن خیس و عوامل اجرایی را تحمل کند. عدم نیاز به شمع‌های نگهدارنده، باعث کاهش هزینه‌های ساخت و ساز می‌شود و سازنده نیازی به تهیه نگهدارنده نخواهد داشت. استفاده نکردن از شمع نگهدارنده باعث خلوت ماندن فضای کار می‌شود و عوامل اجرایی می‌توانند به راحتی کارهای مختلف را انجام دهند و زمانی برای نصب نگهدارنده‌ها و جمع کردن آنها بعد از انجام بتن ریزی سقف و خشک شدن آن نیاز نخواهد بود.

زمانی که سقف با استفاده از تیرچه فلزی با جان باز اجرا می‌شود، بعد از بتن ریزی این تیرچه‌ها به طور کامل در سقف فرو می‌روند که باعث می‌شود سقف لرزش کمتری داشته باشد.